ปฐมชฺฌานํ สมาปนฺนานํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ กายสงฺขาโร จ อุปฺปชฺชิสฺสติ วจีสงฺขาโร จ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ วจีสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ กายสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?

ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา กามาวจรานํ ปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ วจีสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กายสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสติฯ ปฐมชฺฌานํ สมาปนฺนานํ อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ วจีสงฺขาโร จ อุปฺปชฺชิสฺสติ กายสงฺขาโร จ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ

(ก) ยสฺส ยตฺถ กายสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จิตฺตสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ จิตฺตสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ กายสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?

ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา กามาวจรานํ ปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ จตุตฺถชฺฌานํ สมาปนฺนานํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ จิตฺตสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กายสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสติฯ ปฐมชฺฌานํ ทุติยชฺฌานํ ตติยชฺฌานํ สมาปนฺนานํ อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ จิตฺตสงฺขาโร จ อุปฺปชฺชิสฺสติ กายสงฺขาโร จ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ

[43] (ก) ยสฺส ยตฺถ วจีสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จิตฺตสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ จิตฺตสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ วจีสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?

ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อวิตกฺกอวิจารํ ปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ทุติยชฺฌานํ ตติยชฺฌานํ จตุตฺถชฺฌานํ สมาปนฺนานํ เตสํ ตตฺถ จิตฺตสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ วจีสงฺขาโร อุปฺปชฺชิสฺสติฯ ปฐมชฺฌานํ สมาปนฺนานํ กามาวจรานํ อิตเรสํ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ จิตฺตสงฺขาโร จ อุปฺปชฺชิสฺสติ วจีสงฺขาโร จ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ

(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล

[44] (ก) ยสฺส กายสงฺขาโร นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส วจีสงฺขาโร นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?

ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา กามาวจรานํ ปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ รูปาวจเร อรูปาวจเร ปจฺฉิมภวิกานํ เย จ รูปาวจรํ อรูปาวจรํ อุปปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ เตสํ กายสงฺขาโร นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ วจีสงฺขาโร นุปฺปชฺชิสฺสติฯ